Havalar güzel, hafta sonları sporumuzu yapıyoruz. Bunun bedeli olarak sakatlanmamamız, işimizden olmamamız gerekli. Spor bizlere zarar değil, fayda sağlamalı. Acaba yaptığımız sporlarda zedelenmeleri, sakatlanmaları önleyebilir miyiz?
Ne yaparsanız yapın, spor yapanlarda sakatlanmaları önlemek olanaksızdır. Ancak belirli noktalara dikkat ederek belirli uygulamalar yaparak bunu en aza indirebiliriz. Geniş kapsamlı çalışmalarda, sportif zedelenmelerin, dikkat edildiğinde yüzde 25 oranında azaldığı saptanmıştır.
Öncelikle fiziksel kondisyonumuzun yapılan spora uygun olması gerekir. Eğer bir spora başlayacaksanız yeterli oranda antrenman yapmalısınız. Seçtiğiniz spora uygun belirli aralıklarla yapılan antrenmanlar, sizi yaptığınız spora uygun hale getirecek ve sakatlık oranı da bu oranda azalacaktır. Bir diğer unutulmaması gereken konu; yaptığınız sporun kurallarını çok iyi bilmenizdir. Özellikle temas sporlarında bu daha çok önem kazanır. Kurallara uyulmadan yapılan sporlarda sakatlık oranı artmaktadır. Bu arada yaptığımız spora uygun giyinmeli ve uygun ekipman kullanmalıyız. Yaptığımız spora göre dizlerimizi, ellerimizi, gözümüzü, dişlerimizi ve başımızı koruyucu araçlar kullanmalıyız. Giydiğimiz ayakkabıların içlerindeki destekler daima gözden geçirilmeli ve mutlaka topuk rampası aşil tendonunu korumak için konulmalıdır.
Sakatlıkların önlenmesinde dinlenmenin ayrı bir önemi vardır. Yorgun olarak yapılan spor sonrası sakatlık oranlarında önemli derecede artma gözlemekteyiz. (Ki bunun son günlerde örnekleri vardır) Aynı şekilde sporun uzun süre yapılması (tenis maçının birkaç ayrı kişi ile yapılıp 3-4 saat sürmesi, ya da arka arkaya 2 kere halı saha maçı oynamak gibi) vücudumuz için zararlı olacaktır ve sakatlığa davetiye çıkaracaktır. Vücudumuzun önce dinlenmesi gerektiğini ve daha sonra spor yapmamız gerektiğini asla aklımızdan çıkarmamalıyız.
Yapılacak spor öncesi ısınmanın önemini daha önceki yazılarımızda da belirtmiştik. Yapılacak her sporun öncesinde mutlaka iyi bir ısınma ve germe yapılmalıdır. İyi ve doğru bir şekilde yapılacak ısınma ve germeler, sizi yapacağınız spora uygun hale getirir.
Yorgun olduğunuzda ya da ağrınız olduğunda asla spor yapmamalısınız. Ağrı size bir problem olduğunu göstermektedir. Üzerine gitmekle daha sonra ciddi sorunlar yaratacak sakatlıklarla yüz yüze kalabilirsiniz. Ne yazık ki son günlerde yanlış ayakkabı giyme, destek kullanmama ve ağrısı olmasına rağmen spora devam etme sonrası onlarca ayak, bilek, diz zedelenmeleri ve aşil tendon rüptürü görülmüştür.
Peki sakatlandık, ilk tedavi için ne yapalım? Yaptığımız sporu hemen bırakmalıyız. Sonra sakatlanan bölgeye kompresyon bandajı sarmalı ve üstünden buz kompresi uygulamalıyız. Eğer alt ekstremitede sorunumuz varsa asla üzerine ağırlık vermemeliyiz. Daha sonra mutlaka bir doktora görünmeli ve daha sonra ciddi problem yaratabilecek zedelenmelerin acilen ve kısa sürede tedavisini yaptırmalıyız.
İyi ve sağlıklı spor yapmanız dileğiyle..