top of page

Menisküs Zedelenmesi

Yazarın fotoğrafı: Prof. Dr. Burhan UsluProf. Dr. Burhan Uslu

Menisküs nedir? Günlük yaşamda TVlerde, gazete sütunlarında ve İnternet'te sıkça rastlanan bu sözcük neyi ifade ediyor?

Her diz ekleminde 2 adet yarım ay şeklinde olan kıkırdak parçalarına menisküs denir. Menisküsler kıkırdak dokudan yapılmışlardır ve lastik sertliğindedirler. Kaval kemiğinin üstünde iç ve dışta yerleşen menisküsler, şok absorbe edici rol oynar. Aynı zamanda bacak kemikleri arasında ağırlığın dağılımını ayarlarlar.

Menisküs zedelenmesinde, dizde kritik bir bozukluk oluşmuş olur.

Bir dişli çarkın arasına çapak girdiğini düşünün. Nasıl çarkın çalışması bozulacaksa, yırtıkta da dizin normal çalışması bozulur.

İç menisküs, dış menisküsten daha çok zedelenir. İç menisküs, iç yan bağ ve eklem kapsülü ile ilişkilidir ve böylece daha az hareketlidir. Böylece dıştan gelen zorlamalarda ciddi şekilde zedelenebilir. Buna ilave olarak sıklıkla Ön Çapraz Bağ zedelenmeleri ile birlikte olur. Dizin dönmesi ya da yaşla oluşan kireçlenmelerde de kolayca zedelenebilir. Bu durumlardan herhangi birisinde iç menisküs yırtılabilir ve ciddi olgularda ameliyat gerekebilir.

Menisküs yırtığında ne şikayet oluşur?

Mutlaka bir sakatlanma ya da dizde dönme hikayesi mevcuttur. Dizin iç kısmında eklem mesafesi hassas ve ağrılıdır.

İlk 24 saat içinde dizde şişlik oluşur. Dizi rahatça bükülemez ya da düzeltilemez. Bu arada dizden ses gelebilir. Dizin üzerine basıp yürümek zor olur.

Menisküs yırtılması değişik şekillerde olabilir. Şekilde görüldüğü gibi menisküsün uzunluğu boyunca (vertical), yukardan aşağı, flep tarzında, kova sapı (bucket handle) ya da papağan gagası (parrot beak) şeklinde yırtıklar oluşabilir. Kova sapı yırtıkta diz tam olarak kilitlenir. Bazen açılmayabilir ve acilen ameliyat gerekebilir.

Spor yaparken halı saha, pist, sokak veya evde ilk olarak ne yapalım?

Öncelikle zedelenen dizimize 2 saatte bir 20 dakika buz kompresi yapalım. Bu arada unutulmaması gereken husus, direkt olarak dize cilde buz tatbiki yapılmamalıdır. Araya mutlaka ince bir havlu yada bez konulmalıdır. Bunu takiben dize bandaj uygulanır. Ağrımız varsa ağrı kesici/antienflamatuvar ilaç alınır. Ağrı geçtikten sonra diz egzersizlerine başlanır. Bu konuda deneyimli doktora başvurulur.

Öncelikle doğru tanı konulmalıdır. Menisküs zedelenmesi için özel testler muayene edilerek uygulanır. Gerekirse MRI ve röntgen istenir. Zedelenmenin şiddetine göre ya size ameliyat önerilir ya da bir tedavi verilir.

Eğer ufak bir yırtık ya da dejenere menisküs mevcutsa, buz kompresi, bandaj ya da dizlik önerilir. Bunların yanında antienflamatuvar ilaç alınır. Ağrı geçtikten sonra egzersizlere başlanır.

Eğer ciddi bir yırtığınız varsa ve bu yırtık eklem yüzlerini ilgilendiriyorsa buna artroskopik olarak müdahale edilir. Burada ya yırtığınız dikilir ya da yırtık kısım çıkartılır. Cerrahi müdahaledeki amaç, menisküs dokusunu mümkün olduğu kadar korumaktır. Eğer zamanında müdahale yapılmaz ise tüm menisküs dokusu

yırtılabilir.

Genç ve spor yapanlarda iyileşme daha çabuk olur ve erken normal yaşama ya da spora dönerler. Cerrahi müdahale sonrası, hemen egzersizlere başlanır. 3 günlük dinlenme sonrası kişi normal yaşamına dönebilir.

bottom of page